การแต่งกายภาคตะวันออก ในภาคตะวันออก

การแต่งกายภาคตะวันออก

ในภาคตะวันออกการแต่งกายมีลักษณะเช่นเดียวกับคนภาคกลางเดิมที่ภาคนี้เรียกรวมกับคนภาคกลาง แต่เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศซึ่งต่างไปจากภาคกลางผลิตผลและภูมิอากาศคล้ายคลึงกับภาคใต้จังมีลักษณะเด่นขัดของตนเองที่แยกออกไปได้

ภาคกลางและภาคตะวันออก

ชุดไทย ร.5 - ตัวเสื้อเป็นผ้าลูกไม้เนื้อนุ่ม เอวใส่ลาสติกระบายสวยงามทั้งรอบคอและปลายแขนเสื้อ แขนตุ๊กตาติดกระดุมด้านหลังสวมใส่สบาย โจรกระเบนผ้าตราดลายไทยสอดดิ้น
เด็กหญิงในสมัยนี้ นุ่งโจงกระเบนเช่นเดียวกับผู้ใหญ่ ไม่สวมเสื้อเวลาออกงานจึงสวมเสื้อคอติดลูกไม้ที่เรียกว่า เสื้อคอกระเช้า เวลาแต่งตัวเต็มที่นุ่งโจงกระเบน สวมเสื้อแขนยาวคอปิดแต่งด้วยผ้าลูกไม้งดงาม สวมถุงเท้า รองเท้า เจ้านายที่ทรงพระเยาว์ ทรงฉลองพระองค์แขนยาว พองและทรงเครื่องประดับมาก ยังคงนิยมไว้ผมจุก เมื่อตัดจุกแล้วจึงเริ่มไว้ผมยาว ได้กล่าวไว้แล้ว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวไม่มีพระราชประสงค์จะให้ชาวต่าง ประเทศดูหมิ่นเหยียดหยามคนไทยว่าแต่งกายเหมือนคนป่า จึงทรงกวดขันเรื่องนี้มากถึงกับโปรดให้ออกประกาศ 2 ฉบับ ใชับังคับราษฎร ฉบับแรกคือ
ประกาศห้ามคนแต่งตัวไม่สมควร มิให้ไปมาในพระราชฐานที่เสด็จออก โดยห้ามผู้ใหญ่ทั้งชายหญิงสวมแต่เสื้อชั้นในหรือไม่สวมเสื้อเลย หรือนุ่งกางเกงขาสั้นเหนือเข่า หรือนุ่งผ้าหยักรั้งไม่ปิดเข่าหรือนุ่งโสร่ง หรือสวมรองเท้าไม่มีถุงเท้า ไม่ว่ารองเท้าชนิดใด ๆ หรือสวมรองเท้าสลิปเปอร์ ตลอดจนเด็กที่เปลือยกายเข้ามาในบริเวณพระราชวังชั้นนอกด้านหน้ากับบริเวณวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ยกเว้นคนทำงานขนของก่อสร้าง กวาดล้าง ถ้าผู้ใดฝ่าฝืนหรือพาเด็กหรือปล่อยเด็กที่แต่งกายไม่สมควรดังกล่าวล่วงเข้ามาในเขตที่กำหนดไว้ให้นายประตูขับไล่ห้ามปราม ถ้าไม่ฟังให้จับส่งศาลกระทรวงวังตัดสินโทษ ปรับไม่เกินคราวละ 20 บาท หรือขังไว้ใช้การไม่เกินคราวละ 15 วัน หรือทั้งปรับทั้งขังตามควรแก่โทษ ถ้าผู้ทำผิดเป็นเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปีลงไป บิดามารดาหรือมูลนายหรือผู้เลี้ยงดูเด็กนั้น จะต้องรับโทษแทนทุกประการ ประกาศเมื่อวันที่ 20 มกราคม ร.ศ.117 (พ.ศ.2441) ให้ใช้บังคับตั้งแต่ 1 กุมภาพันธ์ ร.ศ.117 เป็นต้นไป
ชุดราชปแตน - เป็นชุดไทยสำหรับท่านชายแบบทางการใช้ได้กับการใส่เพื่อเข้าร่วมงานพิธีแบบไทย หรือเป็นชุดสำหรับเจ้าบ่าว ในพิธีหมั้นหรือพิธีมงคลสมรส ชุดนี้โดยปกติจะใส่กับโจงกระเบนมีให้เลือก 8 สีด้วยกันตัดเป็นสำเร็จรูปขอบยางยืด
เครื่องแต่งกายของชายไทยในสมัยต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนี้ได้ปรับปรุงตามแบบประเพณีนิยมสากลของชาวตะวันตกเป็นครั้งแรก แต่หลังจากเสด็จประพาสอินเดีย-พม่า ในปี พ.ศ.2414 แล้ว มีพระราชดำริว่า การสวมเสื้อนอกแบบฝรั่งซึ่งต้องมีเสื้อเชิ้ต สวมข้างในแล้วยัง มีผ้าผูกคออีกด้วยนั้น ไม่เหมาะสมกับอากาศร้อนของเมืองไทย จึงโปรดให้ดัดแปลงเป็นเสื้อนอกสีขาวคอปิดติดกระดุมตลอดอก 5 เม็ด เรียกว่า “เสื้อราชแปตแตนท์ (RajPattern) ซึ่งต่อมาเรียกเพี้ยนไปเป็น “เสื้อราชปะแตน” ซึ่งแปลว่า “แบบหลวง” แต่ยังคงนุ่งผ้าม่วงสีกรมท่าเหมือนเดิม ในสมัยนี้ นิยมสวมหมวกแบบยุโรปหรือหมวกหางนกยูง ถือไม้เท้า ซึ่งมักจะใช้คล้องแขนจึงเรียกว่า “ไม้ถือ” ต่อมาในปี พ.ศ. 2439 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้ทหารนุ่งกางเกงขายาวแทนผ้าม่วงโจงกระเบนสีกรมท่า เป็นผลให้ประชาชนเริ่มนิยมนุ่งกางเกงขายาวและสวมหมวกกะโล่กันขึ้นบ้างในตอนปลายรัชกาล
การแต่งกายของชายทั่วไป ยังคงนิยมแต่งกายตามสบายเช่นเดียวกับสมัยรัชกาลก่อน ๆ คือ นุ่งผ้าลอยชาย มีผ้าขาวม้าหรือผ้าอะไรก็ได้แต่ะบ่าคลุมไหลหรือคาดพุง ซึ่งคงจะเป็นประเพณีการแต่งกายของคนไทยตามปกติมาแต่โบราณและคาดพุง ไม่นิยมใช้ผ้าแตะบ่า การนุ่งลอยชาย คือ การเอาผ้าทั้งผืนนั้นมาโอบหลังกะให้ชายผ้าข้างหน้าเท่ากัน แล้วขมวดชายพก ค่อนข้างใหญ่เหน็บแน่นติดตัว แล้วทิ้งชายห้อยลงไปข้างหน้า การนุ่งผ้าลอยชายนี้ บางคนชอบนุ่งใต้สะดือ ชายพกที่ค่อนข้างใหญ่นี้เพื่อเก็บกล่องหรือหีบบุหรี่ที่ตนชอบ ส่วนผ้าคาดพุงไม่ว่าจะเป็นผ้าขาวม้าหรือผ้าส่านหรือผ้าอะไรผูกเป็นโบเงื่อนกระทก ไว้ข้างหน้า ทิ้งชายผ้าลงมาเล็กน้อย

ผลลัพธ์ (ซีบัวโน) 1:

ร. 5 - ตัว เสื้อ เป็น ผ้าลูกไม้ เนื้อ นุ่ม นุ่ง โจงกระเบน เช่น เดียว กับ ผู้ใหญ่ เสื้อ คอกระเช้า เวลา แต่งตัว เต็มที่ นุ่ง โจงกระเบน สวม ถุงเท้า รองเท้า เจ้านาย ที่ ทรง พระ เยาว์ ทรง ฉลองพระองค์ แขน ยาว พอง และ ทรง เครื่องประดับ มาก ยัง คง นิยม ไว้ ผม จุก เมื่อ ตัด จุก แล้ว จึง เริ่ม ไว้ ผม ยาว ได้ กล่าว ไว้ แล้ว 2 ฉบับ ใชั บังคับ ราษฎร มิ ให้ ไป มา ใน พระ ราชฐาน ที่ เสด็จ ออก หรือ นุ่ง กางเกง ขา สั้น เหนือ เข่า หรือ สวม รองเท้า ไม่มี ถุงเท้า ไม่ ว่า รองเท้า ชนิด ใด ๆ หรือ สวม รองเท้า สลิป เปอร์ ยกเว้น คน ทำงาน ขน ของ ก่อสร้าง กวาดล้าง ปรับ ไม่ เกิน คราว ละ 20 บาท หรือ ขัง ไว้ ใช้ การ ไม่ เกิน คราว ละ 15 วัน หรือ ทั้ง ปรับ ทั้ง ขัง ตาม ควร แก่ โทษ ถ้า ผู้ ทำ ผิด เป็น เด็ก อายุ ต่ำ กว่า 15 ปี ลง ไป Aw txng rab thos thæn prakar prakas meux thuk wan imong 20 mkrakhm rs 117 (phs 2441) hi chi bangkhab tangtæ 1 kumphaphanth rs 117 pentn pi p tæn chud rach - หรือ เป็น ชุด สำหรับ เจ้าบ่าว ใน พิธี หมั้น หรือ พิธี มงคล สมรส 8 แต่ หลังจาก เสด็จ ประพาส อินเดีย - พม่า ใน ปี พ.ศ. 2414 แล้ว มี พระ ราชดำริ ว่า สวม ข้าง ใน แล้ว ยัง มี ผ้า ผูก คอ อีก ด้วย นั้น ไม่ เหมาะสม กับ อากาศ ร้อน ของ เมือง ไทย 5 เม็ด เรียก ว่า "เสื้อ ราช แป ต แตน ท์ (RajPattern) ซึ่ง ต่อ มา เรียก เพี้ยน ไป เป็น" เสื้อ ราชปะแตน "ซึ่ง แปล ว่า" แบบ หลวง " ใน สมัย นี้ ถือ ไม้เท้า ซึ่ง มัก จะ ใช้ คล้อง แขน จึง เรียก ว่า "ไม้ ถือ" ต่อ มา ใน ปี พ.ศ. 2439 ๆ คือ นุ่ง ผ้า ลอยชาย ไม่ นิยม ใช้ ผ้า แตะ บ่า การ นุ่ง ลอยชาย คือ แล้ว ขมวด ชาย พก ค่อนข้าง ใหญ่ เหน็บ แน่น ติดตัว แล้ว ทิ้ง ชาย ห้อย ลง ไป ข้าง หน้า การ นุ่ง ผ้า ลอยชาย นี้ บาง คน ชอบ นุ่ง ใต้ สะดือ ไว้ ข้าง หน้า ทิ้ง ชาย ผ้า ลง มา เล็กน้อย